Iaidō (居合道, Japans voor " manier van zwaardtrekken ") is de Japanse kunst van het trekken met de katana en behoort tot het brede gebied van Budō-disciplines. Het bijzondere is dat het zwaard zo getrokken wordt dat het tijdens het trekken als wapen gebruikt kan worden.
De Japanse krijgskunst - Iaido
Iaido legt grote nadruk op de correctheid van de vormen (kata), de precisie en efficiëntie van de bewegingen en mentale focus. Beoefenaars van de kunst - Iaidoka - gebruiken echte katana's (of stompe trainingszwaarden - Iaito - die nog steeds behoorlijk gevaarlijk zijn), waardoor het voornamelijk een solitaire kunst is. De training bestaat uit het uitvoeren van kata's, vaste vormen, die leren hoe te reageren op aanvallen van tegenstanders in verschillende posities en situaties.
De Iaidō weerspiegelt de Zen-filosofie . Men vecht niet tegen een echte tegenstander, maar 'spiegelt' zichzelf. Zo probeert men zijn vaardigheden en persoonlijkheid te ontwikkelen.
Veel technieken vinden plaats in een knielende positie ( seiza ), terwijl andere beginnen in een halfknielende positie of staand. Het ideaal is om op elk moment een aanval te kunnen verwerken, ongeacht de situatie waarin je je bevindt. Het karakter 居 "i" betekent "zijn" (vooral "zitten") op een bepaalde plaats, terwijl 合 "ai" "passen" of "reageren" betekent. Samen kan de naam worden geïnterpreteerd als "de manier om adequaat te reageren op elke situatie waarin je je bevindt."
Iaido - Geschiedenis
Op de slagvelden van middeleeuws Japan waren samoerai bewapend met diverse wapens, zoals bogen, speren, hellebaarden en uiteindelijk ook vuurwapens. Maar wanneer deze wapens het begaven, of wanneer de strijd uitmondde in een man-tegen-mangevecht, was het essentieel om snel het zwaard te kunnen trekken en aan te vallen.
De uitzonderlijke scherpte van het Japanse zwaard zorgde ervoor dat gevechten direct na het begin konden worden beëindigd. Snel handelen zonder verspilde beweging kon het verschil maken tussen leven en dood.
Batto ("zwaardtrekken") werd onderwezen als een van de vele vechtkunsten die vereist waren voor samoerai. Er ontstonden zwaardvechtscholen die veel nadruk legden op het trekken en snijden. De naam iaido kwam later.
In de 16e eeuw richtte Hayashizaki Jinsuke Shigenobu Shin Muso Hayashizaki-ryu op, een school van iaido die zich over heel Japan verspreidde en zich vertakte in talloze andere tradities of ryuha. Tegenwoordig zijn Muso Shinden-ryu, Muso Jikiden Eishin-ryu, Tamiya-ryu en Mugai-ryu de populairste, maar er zijn tientallen, zo niet honderden andere stijlen. Elk heeft zijn eigen stijlverschillen en trainingsmethoden.
Iaido en kendo hebben een bijzondere relatie en worden soms "twee wielen van dezelfde kar" genoemd. Veel mensen beoefenen beide kunsten. Kendo leert je afstand en timing met een levende tegenstander, terwijl Iaido je leert hoe je een echt zwaard correct gebruikt.
Wat gebeurt er tijdens de Iaido-training?
Beginners leren eerst de juiste houding, voetenwerk en etiquette, en hoe ze het zwaard correct vasthouden en snijden. Beginners kunnen beginnen met een bokuto (of bokken of houten zwaard). Gevorderden oefenen in traditionele kleding (hakama en keikogi) en gebruiken vervolgens een iaito, een stomp oefenzwaard, om de technieken van het trekken (nuki), het hanteren met één of twee handen en het terugplaatsen van het zwaard in de schede (noto) correct te leren.
Echte katana's zijn zowel gevaarlijk als duur, dus iaidoka's stappen meestal pas over op het gebruik van een echt zwaard na een aantal jaren oefening (meestal nadat ze de 4e of 5e dan hebben bereikt).
Na het stretchen en opwarmen begint de oefening met een buiging naar Shomen, het "hoogtepunt" van de ruimte, een buiging naar Sensei en een respectvolle buiging naar het zwaard. Vervolgens wordt de katana in de gordel geschoven. De sessies beginnen vaak met een herhaling en oefening van de basistechnieken van het snijden, waarna wordt overgegaan op het oefenen van kata-vormen. Dit kan samen met de groep of individueel en in je eigen tempo. In beide gevallen biedt Sensei correctiepunten aan om je te helpen dichter bij de ideale techniek te komen.
Kata-vormoefeningen
Vechtkunsten in middeleeuws Japan werden traditioneel beoefend met behulp van kata's of vormen. Door herhaaldelijk vaste vormen te oefenen, internaliseerden gebruikers de logische toepassing van technieken in verschillende situaties en perfectioneerden ze hun basisbewegingen.
En als het dan tot een echt gevecht kwam, kon de zwaardvechter instinctief reageren, zonder na te hoeven denken.
Iaido-vormen bestaan over het algemeen uit 4 delen:
- het trekken van het zwaard en de eerste snede (nukitsuke genoemd)
- de laatste neerwaartse slag (Kiriotoshi)
- een symbolische reiniging van het bloed van het mes (chiburi of chiburui)
- het mesje terugplaatsen (noto).
Elke kata behandelt een specifieke situatie. Zo is er in veel scholen in de beginkata een tegenstander die je aankijkt. Latere kata's kunnen complexer worden en meerdere aanvallers vanuit verschillende richtingen benaderen. Het doel is in ieder geval om tegenstanders die je willen doden uit te schakelen, en dit altijd te doen zonder de vijand openingen of kwetsbaarheden te geven die hij kan uitbuiten.
Daarom is het cruciaal om je houding en positionering te kennen en efficiënt en met maximale kracht te bewegen. Verschillende scholen leggen verschillende nadruk op snelheid of op een "mooie" techniek. Over het algemeen wordt echter aangenomen dat sierlijke bewegingen efficiënt zijn en efficiënte bewegingen het snelst uit te voeren.
Rang en competities
De graad van Iaido begint meestal met de 1e kyu . De volgende graad die na een jaar oefening wordt bereikt, is Shodan of 1e dan, gevolgd door 2e dan, 3e dan, enzovoort, tot de hoogste graad van 8e dan. Bij het examen voor een nieuwe klasse moeten beoefenaars een bepaald aantal technieken demonstreren voor een jury die beslist of de uitdager het vereiste niveau heeft bereikt.
Hoewel iaido een solokunst is, zijn er ook wedstrijden. Deze vinden plaats in de vorm van een eliminatietoernooi waarbij tweetallen technieken uitvoeren voor drie juryleden die bepalen welke deelnemer de beste vaardigheden heeft getoond. Eén speler valt af, terwijl de winnaar doorgaat naar de volgende ronde. De wedstrijden worden ingedeeld op rang, maar beide geslachten strijden samen. Omdat iaido finesse vereist en geen brute kracht , kunnen vrouwen op gelijke voet met mannen strijden, en veel mensen genieten van idaido tot in de zeventig.
Waarom Iaido?
Het doel bij Iaidō is om je te concentreren op de nauwkeurige en veilige uitvoering van de kata en om de eenheid van lichaam, geest en zwaard te ontwikkelen (Ki-Ken-Tai-Ichi).
Er zijn veel redenen waarom mensen Iaido beoefenen. Hier zijn enkele van de meestvoorkomende:
- Om hun concentratievermogen te ontwikkelen.
Het hanteren van een katana vereist grote concentratie, en beoefenaars worden aangemoedigd om gedurende de hele oefenperiode een staat van bewustzijn te behouden. Door dit regelmatig te doen, wordt het vermogen om zich intens op de taak te concentreren vergroot.
- Om hun lichaam in hun eigen tempo te trainen.
Iaido-training kan zo intensief of ontspannen zijn als u wilt en is geschikt voor mensen van verschillende leeftijden en conditieniveaus.
- Bijdragen aan het behoud van een eeuwenoude culturele traditie.
Japanse zwaardvechtkunst was een belangrijk onderdeel van de krijgskunstopleiding van de samoerai, en er bestonden honderden ryuha's die deze kunsten trainden. Door de eeuwen heen zijn veel van deze tradities verloren gegaan, maar door deze kunsten te beoefenen, helpen we ze levend te houden.
- Als een vorm van ‘bewegende meditatie’.
Als je iaido beoefent, kun je 'flow' ervaren, een fenomeen waarbij je de tijd en je gevoel voor eigenwaarde verliest. Beoefenaars melden dat iaido hen helpt om kalm en gecentreerd te blijven, lang nadat ze de dojo verlaten.
